از “قطبی شدن کشور” تنها با شعار نمیتوان جلوگیری کرد

محمد اشرف غنی احمدزی رئیس جمهوری افغانستان دیروز در نشست مشترک بورد هم آهنگی و نظارت با اذعان به اینکه نارضایتی‌های قومی در افغانستان پیچیده و به صورت عمیقی محسوس بوده گفته است: “این نارضایتی ها اکثراً استوار بر بی‌توجهی و تبعیضی است که از گذشته بر جا مانده است.” آقای غنی با بیان اینکه احساس نارضایتی به صورت فزاینده‌ای شکل قومی به خود می‌گیرد گفته است: “ما نمی‌توانیم نابودی پنهانی برخاسته از قطب‌بندی‌ قومی را نادیده بگیریم. مثل همیشه، رهبران بی‌پروا و افرادی که منافع ملی را قربانی منفعت شخصی‌شان می‌کنند، می‌توانند یک جامعه پولاریزه را دست‌کاری کنند. ما نمی‌توانیم اجازه چنین کاری را بدهیم.” اینکه زبانه های آتش زیر خاکستر عصبیت های ریشه دار قومی از زمان آغاز بکار حکومت وحدت ملی هرچند گاه یکبار به مناسبت های مختلف سر کشیده و تکانه های هشدار دهنده یی را در روان جمعی جامعه ما پدیدار کرده است. افزون بر اين، عصبیت های قومی از گذشته های دور در کشور ما به عنوان یکی از معضلات و چالش های اصلی فراراه ایجاد تشکل “ملت” توسعه سياسى و اجتماعى است. اکنون هم که آقای غنی سخنرانی های نوشته شده یی را در پیوند با مسایل کلان ملی به مناسبت های مختلف به خوانش میگیرند، بیشتر از اینکه برآمده از دید و بینش معطوف به تقویت زمینه های وحدت و هم پذیری در درون جامعه افغانی باشد، به نظر میرسد که این سخنان ناشی از نارضایتی جامعه بین المللی بویژه اظهارات اخیر نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان در شورای امنیت این سازمان مبنی بر ضرورت تغییر در رویکرد و شيوه حکومت داری در افغانستان است. آقای تادماچی پس از واقعه دهم جوزا و موج نارضایتی عمومی ناشی از کشته و زخمي شدن سماري از معترضان خیاباني كابل در نشست ویژه شورای امنیت سازمان ملل به وضاحت گفته بود که اگر در شیوه حکومت‌داری افغانستان تغییری رونما نشود، این کشور با بحران‌های جدی‌تر مواجه خواهد شد که “کنترول آن دشوار خواهد بود.” آقای غنی که رویکرد ها، موضعگیری ها و عملکرد های اطرافیانش در دونیم سال گذشته معطوف به انحصار قدرت و انزوای شریک سیاسی اش، داکتر عبدالله در سطح ملی و بین المللی بوده است، به افکار عمومی داخلی و افزایش سرسام آور شگاف های اجتماعی که اکثرن ناشی از همین رویکرد های منفعت اندیشانۀ اطرافیان ایشان میباشد، اندک ترین توجهی نداشته است. اکنون که موج نارضایتی از خیابان های کابل تا مقر سازمان ملل متحد در نیویارک رسیده، آقای غنی ظاهرن تازه متوجه شده اند که “با راه اندازی گفتمان ملی با مردم به صورت آزادانه بحث کند و به صورت جمعی از قطب‌بندی‌ شدن کشور جلوگیری کند.” در حالی که بعید است آقای غنی با این همه آگاهی و دانش اجتماعی که از خود بروز میدهند، به این امر واقف نباشند که تنها با سخنرانی های آتشین و حتا راه اندازی “گفتمان” های تصنعی با شماری از افراد دستچین شده توسط اطرافیان ايشان نمیتوان از قطب بندی شدن کشور جلوگیری کرد. افزون بر این، غصب قدرت توسط تیم آقای غنی از طریق کودتای تقلب و سپس بی توجهی به تعهداتی که او و داکتر عبدالله در چارچوب توافق نامه سیاسی هنگام تاسیس حکومت وحدت ملی در پیشگاه مردم و جامعه جهانی ابراز کرده اند، به این سادگی ها قابل جبران نیست، زیرا سه سال سهل انگاری و ناصداقتی و توطیه در برابر توافق نامه سیاسی و گفتمان وحدت ملی از عوامل اصلی به خطر افتادن ثبات سیاسی و افزایش شگاف های اجتماعی و حتا کاهش اعتماد جامعه جهانی نسبت به موفقیت پروسه سیاسی افغانستان پسا طالبان قلمداد شده میتواند.